Eşitlik Sağlamanın En Önemli Yolu Kadının Teknolojide Var Olmasından Geçiyor

UNESCO Cinsiyet Eşitliği Eski Direktörü Saniye Gülser Corat

KAGİDER’in (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği) gelenekselleşen Kahvaltı Toplantıları’nın ekim ayı buluşması gerçekleşti. Toplantının açılış konuşmasını yapan KAGİDER Başkanı Emine Erdem sözlerine yapay zekâ ve teknoloji alanında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin göz ardı edilmeyecek bir durumda olduğunu vurgulayarak başladı. Erdem, “Küresel salgın öncesinde de ekonomik kriz alarmı çalmaya başlamıştı. Küresel salgın süreci ise ekonomik krizi başka bir boyuta getirdi. Bu gibi süreçler ekonomide acil ertelenen konuların kendini vurguladığı bir dönem olarak ortaya çıkıyor. Salgın dönemiyle birlikte ekonomide oluşan hasarları yüksek şekilde hissediyoruz. Bu dönem sonrasında insan merkezli ekonomi dönemi kapanarak yeşil ekonomi dönemi başlıyor. Yeni normalleşme sürecinde ekonomi çarklarının nasıl döneceği konusuna hep birlikte bir çözüm bulmalıyız.’

Corat: “Dijital becerilerde kadınların aleyhine eşitsizlik var”

UNESCO Cinsiyet Eşitliği Eski Direktörü Saniye Gülser Corat, dijital becerilerde kadınların aleyhine eşitsizliğin olduğunu vurguladı. Dijital dünya ve teknoloji alanındaki eşitsizlikler ile ilgili gelişmeleri şu sözlerle aktardı: “Dijital dünyada da kadın ve erkek arasında eşitsizlik mevcut. Bu alanda kadınların karşılaştığı en büyük sorunlardan biri ise kadınların teknolojiye ve dijital alana erişememesi oluyor. Kadınların teknolojiye erişim sağlarken servis sağlanmaması, internet servis ücretlerinin kadınlar tarafından karşılanamıyor olması gibi karşılaştığı birçok olumsuz unsur var. Kadınların aleyhine olan mevcut durum iyileşeceği yerde gittikçe kötüleşiyor.”

UNESCO’nun konuyla ilgili ‘I’d blush if I could’ başlıklı araştırma raporunda iki önemli bulgunun dikkat çektiğini belirten Corat sözlerine şu şekilde devam etti: “Gerçekleştirdiğimiz araştırmalarda bulduğumuz iki önemli bulgu mevcut. Bunlardan ilki toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ileri olan ülkelerde STEAM eğitimlerinde kızların katılımı oldukça düşük iken, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda geri kalan ülkelerde özellikle üniversite eğitimde STEAM eğitim yüzdesi artıyor. İkinci önemli bulgu ise yapay zekâ kullanılarak geliştirilen sesli asistanlarda cinsiyet ile ilgili ön yargı mevcut.”

“Sesli asistanların %97’si kadın kimlikli ve kadın sesli”

Yapay zekâ ve teknolojide cinsiyet eşitliğinde sesli asistanların önemini belirten Corat, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Cinsiyet eşitsizliğini kaldırmaya çalışıyoruz, teknoloji ise bu yolda geri adım atılmasına sebep oluyor.  Bunun örneğini sesli asistanlarda görebiliyoruz. Sesli asistanlar itaatkâr, çekingen ve kabalıklara ses çıkarmayan şekilde programlanıyor. Asistanlar ofislerde, evlerde ve arabalarda herkes tarafından kolaylıkla kullanılabiliyor. Özellikle sesli asistanlar ile yetişen erkek çocuklar için bu durum kötü sonuçlara yol açabiliyor. Bu asistanları kullanan erkek çocuklar annelerine, kız kardeşlerine ve bakıcılarına sert emirler vererek kadınlarla bu şekilde konuşulması gerektiğini düşünüyorlar.”

“Kız çocukları STEAM alanında erkeklere göre daha cesur”

Kız çocuklarının ilkokulu bitirene kadar STEAM alanında erkek öğrencilere kıyasla daha cesur ve ilgili olduğunu söyleyen Corat şu bilgileri ekliyor: ‘Ergenlik döneminde kız öğrencilerin STEAM eğitimine olan ilgisi azalıyor. Bunun birçok sebebi var; öğretmenlerin farkında olmadan ayrımcılık yapması, kızların hedeflerinden vazgeçmesine sebep oluyor.  Kız çocuklarının pozitif rol modellere ihtiyaçları var. Amerika’da teknoloji alanında önde gelen kişiler sorulduğunda akla gelen ilk isimler Bill Gates ve Steve Jobs oluyor. Teknoloji alanında kadın sorulduğunda ise gelen cevaplar Siri ve Alexa oluyor. Bütün bunlar gösteriyor ki bilimde kadın rol model olması çok kritik. Yapay zekâda hizmet alanlarındaki sesler kadın sesleri iken bir iş yapmayı öğreten, borsa yatırımlarına yardım eden, arabalar konusunda yardımcı olan sesli asistanlarda ise erkek sesi kullanılıyor.’

“Eşitlik sağlamanın en önemli yolu kadının teknolojide var olmasından geçiyor”

Teknolojide geriden gelip gelişmeleri yakalamanın zor olduğunu belirten Corat, yapılabilecekleri şu şekilde özetledi: “Kadınlar teknoloji alanında erkeklerden geri ve makas giderek açılıyor. Bu konuda bir an önce harekete geçmeli ve ön yargıları ortadan kaldırmalıyız. Yapılabilecek en önemli şey ise kızların STEAM eğitimi almalarını desteklemek ve ergenlik döneminde teknoloji ve yapay zekâya olan ilgilerini canlı tutmalarını sağlamak. Yapılabilecek şeylerden bir diğeri ise teknoloji şirketlerinin kız öğrencilere teknoloji ve yapay zekâ alanında staj imkânı sağlaması ya da mentorluk vermesidir. Cinsiyet eşitliğinin sağlanması her alanda önemli ama kadının teknolojideki yeri gerçekten çok mühim. Kadın – erkek eşitliğini sağlamanın en önemli yolu kadının teknoloji alanında var olmasından geçiyor.”