İstanbul Finans Zirvesi’nde Küresel Düşük Faiz ve Düşük Büyüme Tartışıldı

Başbakan Yardımcısı Cevdet Yılmaz

İstanbul Hilton Convention Center’da 7 Eylül 2015 tarihinde başlayan ve Turkcell ana sponsorluğunda gerçekleştirilen 6. İstanbul Finans Zirvesi’nin ana teması olarak “Düşük büyüme ve düşük faiz ortamında yol almak” konusu belirlendi. Yavaşlayan küresel ekonomik büyüme, düşük faize ilişkin endişeleri de beraberinde getirirken farklı ülkelerin merkez bankası başkanları ve başkan yardımcıları da İstanbul’da bu sorulara yanıt aradı. Başbakan Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun’un da katıldığı zirvenin en ilgi çekici oturumlarından biri olan “Para Politikası ve Finansal İstikrar” konulu oturum oldu. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ve İzlanda Merkez Bankası Başkanı Mar Gudmundsson’un yanısıra önemli ekonomist İtalya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Salvatore Rossi de para politikalarının uluslararası seyrini masaya yatırdılar. ABD Merkez Bankası’nın (FED) Eylül toplantısından hemen önce gerçekleşen oturumda, tüm dünyanın FED kararlarını bekleyerek ona göre aksiyon almasının neden olduğu sorunlar ele alındı.

Başbakan Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Dağlıca’da ve Iğdır başta olmak üzere şehitlerimize Allah’tan rahmet, aileleri, TSK ve milletimize de başsağlığı dileyerek başladığı açılış konuşmasında, terörün, demokrasiye, özgürlüklere, insanların yaşam kalitesine, ekonomiye ve kalkınmaya tehdit olduğunu belirterek “Demokrasimiz ve ekonomimize düşman olan teröre hep birlikte karşı çıkmamız gerektiğinin altını çizmek istiyorum. Siyasi görüşümüz ne olursa olsun birlik ve beraberlik içinde topyekün teröre karşı çıkmak, terörün bütün boyutlarıyla kararlı şekilde mücadele etmek zorundayız. Terörün gerçekleştiği bölgeler maalesef ekonomik açıdan da büyük darbe alıyor. Turizm hareketlerinden  yatırımlara birçok konuda, özellikle de Doğu ve Güneydoğu’da yaşayan vatandaşlarımız, bunun bedeline katlanmak zorunda kalıyor” dedi. Teröristleri, arkasında duranları, teröre destek verenleri lanetleyen Yılmaz, terör gibi hadiselerin doğrudan zarar vermekle kalmadığını, ülkenin huzurunu bozarak büyük insani maliyetlere de yol açtığını aktardı. Terörün neden olduğu can kaybının maliyetinin ölçülemeyeceğini vurgulayan Yılmaz, sivil toplumu, akademi ve iş dünyası, gazetecisi, siyasetçisi ve bütün kesimlerle terörün karşısında durulması gerektiğini söyledi. Yılmaz, birlik, beraberlik ve ülkenin gelişmesine darbe vuran terör karşısında kardeşliği, birliği daha da pekiştirerek hak ettiği cevabın verilmesinin gerektiğini, bunun için de siyasal görüş ayrılığı olmaksızın tüm kesimlerin işbirliği yapması gerektiğini söyledi. Terörle ülkelerin tek başına değil, uluslararası çapta mücadele edilmesi gerektiğini söyleyen Yılmaz, gerek bölgesel gerek küresel ölçekte terörle mücadelede uluslararası iş birliğinin son derece önemli olduğunun altını çizdi. Yılmaz, bu anlamda terörün dünya ekonomisi ve dünya huzuru açısından da çok önemli olduğunu kaydederek “Gerekçesi ne olursa olsun, ister etnik, ister inanç ister ideoloji gerekçeyle yapılsın kim yaparsa yapsın, kime karşı yapılırsa yapılsın terörün karşısında ilkeli olarak durmak durumundayız. Burada dünyada çok daha güçlü bir dayanışmaya ihtiyaç var. Bugünkü dayanışma düzeyinin yeterli olduğunu söyleyemeyiz” dedi.

Dünyada en çok insanın sığındığı ülke Türkiye 

Dünyanın gözleri önünde yerinden yurdundan olan sığınmacıların Akdeniz’de yaşadıkları facialara dikkat çeken Yılmaz, Türkiye’nin sığınmacı sayısı itibarıyla dünyada birinci sırada olduğunu anımsattı. Türkiye’nin devleti, milleti, sivil toplumuyla beraber bu yükü omuzladığını söyleyen Yılmaz, sığınmacı meselesinin insanlık meselesi olduğunu dikkate alarak uluslararası dayanışmanın güçlendirilmesi gerektiğini anlatarak “Buradan da görüyoruz ki, gerek ülke gerekse global düzeyde siyaset ile ekonomi çok iç içe aslında” dedi.

Türkiye enerji talebi artışında ikinci sırada

6. İstanbul Finans Zirvesi’nin açılışında bir konuşma yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun, iki gün önce terör olayını lanetleyerek ve şehit yakınlarına başsağlığı dileyerek başladı. Alaboyun “Terörün ulusal ya da uluslararası ayrılması söz konusu olamaz. Terör her zaman terördür. Dolayısıyla, terör her zaman ülkelerin kalkınması, refahı ve özellikle demokrasisi için en büyük tehdidi oluşturmaktadır” dedi. Türkiye’nin dünyada enerji talebi artışı sıralamasında Çin’in ardından ikinci sırada olduğunun altını çizen Alaboyun; dünyanın 2008 krizinin etkilerini hala yaşadığını, buna rağmen büyümeye devam eden Türkiye’nin enerji talebinin de arttığını belirtti. Türkiye’nin, büyüme hamlesinin gereksinin duyduğu enerjiyi karşılamak için yeni enerji yatırımlarının zorunlu olduğunu belirten Alaboyun “Enerji yatırımlarının arzu edilen seviyelere ulaşması için farklı finansman modellerinin geliştirilmesi kaçınılmazdır. Bu modeller, öncelikli olarak düşük faiz oranları ile finansman maliyetlerini düşürebilmeli, sonrasında uzun vade ile sektörün sürdürülebilirliğini sağlamalıdır” dedi. “Türkiye, son 10 yılda kaydettiği ekonomik büyümeye paralel olarak dünyanın en hızlı büyüyen enerji piyasalarından biri haline gelmiştir. Gerek elektrik piyasalarında gerekse de doğalgaz piyasalarında dağıtım ve perakende ayağında özelleştirmeler tamamlanmıştır. Üretim tarafına baktığımızda 2002’de kamunun payı elektrik piyasalarında yüzde 65 özel sektörün yüzde 35 iken bugün itibari ile bu tam tersine dönmüş özel sektörün payı yüzde 65 kamunun payı yüzde 35 olmuştur. Önümüzdeki süreçte enerji üretim varlıkları özelleştirilmesinin tamamlanmasını öngören özelleştirme programımız, ülkenin enerji sektörüne son derece rekabetçi bir yapı ve büyüme için yeni ufuklar kazandıracaktır. Bakanlığımız, ülkemiz adına çok önemli uluslararası projeleri yürütmekle birlikte ülkemizin enerji altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi ve enerji piyasalarının rekabete dayalı olarak yeniden yapılandırılması sürecini yönetmektedir. Belirlenmiş olan 2023 hedeflerine göre bugünkü tüm parametreler neredeyse yaklaşık ikiye katlanmak zorundadır” diyen Bakan Alaboyun,”Bu da enerji sektörünün önümüzdeki 8 yıl içerisinde kat etmesi gereken önemli mesafeyi göstermektedir.  Sektörümüz sermaye yoğun bir alt yapı sektörü olup, tüm segmentlerinde önemli ölçüde bilginin yanı sıra büyük finansmana da ihtiyaç duymaktadır. Enerji yatırımlarının arzu edilen seviyelere ulaşması için farklı finansman modellerinin geliştirilmesi kaçınılmazdır. Bu modeller, öncelikli olarak düşük faiz oranları ile finansman maliyetlerini düşürebilmeli, sonrasında uzun vade ile sektörün sürdürülebilirliğini sağlamalıdır” dedi. Enerji piyasasında yatırım ortamının iyileştirilmesi için atılan en önemli adımlardan birinin enerji borsası olan Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi’nin (EPİAŞ) kurulması olduğunu anımsatan Alaboyun “Enerji Borsası, sektörümüzde 2001 yılından beri sürdürmekte olduğumuz liberalleşme sürecinin en güncel ve en önemli halkalarından biridir. EPİAŞ ülkemizde spot enerji ürünlerinin işlem göreceği merkezi borsa olacaktır. Aynı zamanda Borsa İstanbul’un oluşturacağı finansal ürünler için geçiş köprüsü mahiyetindedir. Enerji Borsası ile ilk olarak elektrik piyasasında daha sonra ise doğal gaz, petrol ve diğer enerji piyasalarında fiyatın şeffaf bir şekilde oluşması sağlanacaktır. Bu sayede yatırım öngörülerinin sağlam ve doğru bir şekilde yapılmasına, ulusal ve uluslararası yatırımcıların doğru yönlendirilmesine katkı sağlanacaktır” dedi.

Küresel Ekonominin Nabzı İstanbul’da Attı

Zirve’de düşük büyüme ve düşük faiz ortamında finansal karar alıcıların büyük risk alma eğilimleri, finansal merkezlerin geleceği ve küresel kalkınmaya etkileri de ele alındı. MRL Corporation (İngiltere) Yönetim Kurulu Başkanı Cornelia Meyer moderatörlüğünde gerçekleştirilen panelde Casablanca Finance City Authority CEO’su Said Ibrahimi, Lüksemburg for Finance CEO’su Nicolas Mackel, Borsa İstanbul Yürütme Kurulu Üyesi Halil Tunalı ve Frankfurt Main Finance Genel Müdürü Hubertus Vath görüşlerini dile getirdi.

Borsa İstanbul Genel Müdürü Tuncay Dinç, Borsa İstanbul’un en önemli hedeflerinden birinin Balkanları, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu bölgelerini kapsayan bölgesel bir borsalar ağı oluşturmak olduğunu belirtti. Bu kapsamda, 2013’te Karadağ Borsası’na yüzde 24,4 ortak olarak Bakü, Saraybosna  ve Kırgızistan’la birlikte yatırım yapılan borsa sayısını 4’e çıkarttıklarını belirten Dinç  “Tüm bu çalışmalar,  İstanbul’u bölgesel merkez ve küresel bir aktör olarak öne çıkaracak girişimlerdir. Borsa İstanbul, 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat hacmi ve 2 trilyon dolarlık ekonomik büyüklük hedefi koyan Türkiye’nin bu hedeflere erişebilmesi, İstanbul’un, Hong Kong ile Frankfurt arasındaki bölgede küresel bir finansal merkez haline gelmesini sağlayacaktır” dedi.

Açılış konuşmasında düşük büyüme ortamının karşımıza çıkaracağı riskleri fırsata çevirmek için eğitim, bilim, ar-ge, teknoloji ve inovasyona yatırım yapılmasının önemine dikkat çeken Turkcell Yönetim Kurul Üyesi Mehmet Bostan  “Turkcell olarak planlarımızı hem ekonomimize katkı sağlama vizyonu, hem de müşterilerimize en yüksek katma değeri yaratma perspektifiyle yapmaktayız. Geçtiğimiz haftalarda gerçekleştirilen 4.5G ihalesinde 1,6 milyar Avro ödeyerek aldığımız frekans kapasitesi, bunun en güzel örneklerinden bir tanesi” dedi.

www.istanbulsummit.com