Üsküdar Belediyesi’nde Kentsel Dönüşüm İçin Belediye – Vatandaş İşbirliği

Üsküdar Belediyesi, Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi’nde “Üsküdar Yenileniyor, Geleceğimiz Güçleniyor” mottosuyla 19 Ağustos 2024 tarihinde bir lansman düzenledi. Lansmana Üsküdar Belediye Başkanı Sinem Dedetaş, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, KENTAŞ Genel Müdürü Nazım Akkoyunlu, Üsküdar mahallelerinin muhtarları, vatandaşlar ve basın mensupları katıldı.

Üsküdar Belediye Başkanı Sinem Dedetaş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun vizyonu, KİPTAŞ önderliğinde yürütülen bir “İstanbul Yenileniyor” süreci yürüttüklerini belirterek “Zamanında bitmeyen projelerin KİPTAŞ’ın çalışması ve gayretiyle zamanından önce bitirildiğine, ekonomik şartların yerine getirilerek dönüşümlerin başladığına tanık olduk. Bunu ilçemizde de yaşamak için bu anlaşmaları, bu protokolleri yapıyoruz” dedi.

Hiçbir zaman canı siyasetin önüne koymadıklarını vurgulayan Dedetaş, Üsküdarlının hakkını kimseye yedirmeyeceklerini söylediklerini, bu dilin arkasında olduklarını belirtti.

“Boş araziye bina yapıp kentsel dönüşüm yaptık demeyeceğiz”

Kentsel dönüşümün çok ciddi bir iş olduğunu ve Üsküdar gibi vaat yorgunu ilçede bunun siyasete defalarca alet edildiğini kaydeden Dedetaş “Üsküdar’da boş araziye bina yapıp biz kentsel dönüşüm yaptık demeyeceğiz. Tehlikeli binaların dönüşümünü en ekonomik şekilde birlikte hayata geçireceğiz. Bugün açılışını yapacağımız platform ve aynı zamanda atacağımız imzalar buradaki adımlarımızı nasıl attığımızı, nasıl atacağımızı gösterecek. Üsküdar Yenileniyor, İstanbul Yenileniyor’un bir alt yapılanması. Üsküdarlı İstanbul yenileniyor ve bundan önceki süreçlerde nasıl katkı sağlayabiliyorsa şu anda Üsküdar için özelleşmiş bir panel aracılığıyla ve açtığımız ofislerle birlikte rahat bir şekilde gelip herhangi bir kafa karışıklığı yaşamadan bu süreçleri çok hızlı bir şekilde hayata geçirebilecekler” dedi.

“Şantiye Rehberi Hazırladık”

“Büyükşehrin gücü hem imarda hem planların düzenlenmesinde yanımızda” diyen Dedetaş “Akılcı, vatandaşın, komşumuzun faydasını çözecek adımları atıyoruz. Kentsel dönüşüm ve afet dirençli Üsküdar için aslında ön adımları attık. Bu çalışmaları beraberce gerçekleştirdik. Üsküdar’ın kentsel dönüşüm sürecinde KİPTAŞ’la birlikte İstanbul yenileniyor markasıyla o markayı, o yapıyı buraya taşımak üzere protokollerin imzalanmasına ilişkin meclis kararımızı aldık. Kentsel dönüşümün kriterleri var. Üsküdar’ın kentsel dönüşüm sürecinde binalar yenilenirken keyfinin de maksimumda olması için bir şantiye rehberi hazırladık. Eylül ayı meclisimizde de şantiye rehberini teklif olarak götüreceğiz. Üsküdar’da yapılacak şantiyelerin tamamen belli bir düzen altında olması için çalışma saatleri, hafriyat kamyonlarının giriş çıkışları, temizlik, gürültü gibi konularda bir rehberimiz hazır. Afet Müdürlüğü daha önce olmayan bir müdürlüğümüzdü. Meclis kararıyla birlikte bir Afet Müdürlüğü kurduk. Afetle ilgili konuların Üsküdar Belediyesi’nde tek bir elden yönetilmesi, bütüncül bir elden yönetilmesi sağlayacak. Sadece binaların dönüşümü değil, her birimizin afete hazırlanması için ve Üsküdar’ı afeti hazırlamak için atılması gereken adımlar var. Toplanma alanları, toplanma alanlarının içindeki ekipmanların kontrol edilmesinden başlayan, bireysel eğitimler almamıza kadar giden süreçler. Üsküdar hem yapılarıyla hem de insanıyla afete daha dirençli hale gelecek” dedi.

Dedetaş, Barbaros Mahallesi’nin önceki dönem imar planlarına dahil edilmeyen, birtakım siyasi kaygıların olduğu bilgilerinin geldiğini aktararak “Bize oy çıktı, çıkmadı… böyle bir anlayışımızın olmadığını zaten biliyorsunuz. Ekrem Başkanımızın da tavrı bu. İstanbul’a hizmet ediyor kendisi. Dolayısıyla herhangi bir ayrım yapmıyor. Biz de aynı şekilde Üsküdar’da oy çıkan mahalle, çıkmayan mahalle böyle bir şeye bakmıyoruz” dedi.

“Üsküdar’ın Tarihi Dokusunu Asla Bozmak İstemiyoruz”

Üsküdar’ın tarihi dokusu ve mahalle kültürünü bozmak istemediklerini dile getiren Dedetaş “İlçelerimizin her yerinde kentsel dönüşümün önünü tıkayan farklı süreçlerimiz var. Biz bu yetkimiz ölçüsünde bu tıkanıklıkların önünü açmak için her alanda süreçlerimizi de yürütüyoruz. Bunları yaparken Üsküdar’ın dokusu bizim için çok önemli. Kentsel dönüşüm, afet, deprem bir gerçek. Diğer bir gerçeğimiz de kültürel dokularımız ve mahalle ve komşuluk ilişkilerimiz. Biz afet dirençli hale gelirken birbirini tanımayan, artık mahallesinde oturmayan, ekonomik şartlar sebebiyle o dönüşüm yapıldıktan sonra mahallesinde kalamayan komşular istemiyoruz. Komşularımızın tamamını Üsküdar’da tutmak istiyoruz. Üsküdar’ın tarihi dokusunu asla bozmak istemiyoruz. Dolayısıyla bu dönüşüm süreçlerinde mutlaka tarihi doku, mahalle kültür ve komşuculuk bizim kriterlerimizin arasında. Vatandaşlarımızın, komşularımızın içinde bulunduğu ekonomik durum aslında süreci tıkayan bir şey. Yoksa mevcut planlarla dönüşüm tabii ki mümkün ama bunu en ekonomik şekilde nasıl yaparız, biz onun peşindeyiz. Burada atacağımız imzalar, bu dönüşümü ekonomik olarak kolaylaştırmanın bir adımı” dedi.

Sinem Dedetaş, ruhsata, imara, plana aykırı işlere Üsküdar Belediyesi’nde artık izin verilmeyeceğinin de altını çizerek “Burada şu süreçleri gördük. Proje yapılıyor, belli alışkanlıklarla; müteahhitler ben bunu nasılsa belediyeden geçiririm diye aslında ruhsatta yeri olmayan bir takım işler yapabiliyorlar. Lütfen proje aşamasında KENTAŞ’a gidin ve projelerinizi danışman şeklinde kontrol ettirin” dedi.

“Kentsel Dönüşümün Rekabeti Olmaz”

İBB KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, İstanbul’da deprem için kurumların paydaşlığının ve işbirliğinin altını çizmek açısından bugünün önemli olduğuna değinerek “Cuma günü biliyorsunuz Büyükşehir Belediye Başkanımızla bir mali destek protokolü imzalamıştık. Bu dönemde hiç olmadığı kadar büyükşehir belediyemiz ve ilçe belediyelerimiz işbirliğinde bu süreçleri yönetecekler. Seçim döneminde sahaya geldiğimizde Sinem Başkanımla hep söylemiştik, İlçe belediyelerinin bu sürece sahiplenmesi, bizler için sahada icraat yapabilmemiz için çok önemli” dedi. İstanbul’u depreme hazırlamak adına samimi ve gerçek bir mücadelenin var olduğunu kaydeden Kurt “Sinem Başkanı tebrik ediyorum. Ekibiyle beraber, çok hızlı bir şekilde yol aldılar. Amacımız İstanbul Yenileniyor. Bugün burada yapacağımız protokollerin amacı ‘İstanbul Yenileniyor’ süreçlerinin tamamını artık Üsküdar Belediyemizle beraber yürütmek. Dönüşüm süreçlerinin önündeki en büyük handikaplarımızdan biri hızdır. Süreci hızlandıracağız çünkü ilçe belediyemiz tüm süreçlerde vatandaşımızın yanında olacak. Bu protokol sayesinde sahada daha aktif bir iletişim yöneteceğimize inanıyorum. Bize göre kentsel dönüşümün rekabeti olmaz, işbirliği olur. Bu işbirliği de önemli örneklerinden biri” dedi.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün, göreve geldiklerinden bu yana deprem ve afet konusuna seferberlik ruhuyla yaklaştıklarını aktararak “Bugün büyük Marmara Depreminin üzerinden de aslında çeyrek asır geçti. 25 yıl sonrasında biz Üsküdar’ı, İstanbul’u nasıl depreme dayanıklı hale getirebiliriz diye çalışmaya, gayret göstermeye devam ediyoruz. İlçe belediyelerimiz, büyükşehir belediyelerimiz bütün iştiraklerimiz gerektirdiği anlarda bakanlığın da yanımızda olarak sektörün de yanımızda olarak bir anlamda bu seferberlik haliyle vatandaşla birlikte katılımcı bir şekilde bu süreçleri yürütmeyi istiyoruz. Ancak bu şekilde İstanbul gibi büyük bir metropolün depreme dayanıklı hale getirilmesini sağlayabiliriz” dedi.

“Ekonomik Koşullar Kentsel Dönüşümü Tıkanma Noktasına Getirmişti”

Kentsel dönüşüm konusunda en büyük sıkıntının ekonomik zorluklar olduğunu vurgulayan Akgün “Yani insanların binasını yenileyebilmesi için belirli bir birikimi sağlayabilecek ekonomik koşulları olmadığından dolayı artık kentsel dönüşüm bir tıkanma noktasına gelmişti. Büyükşehir Belediye Meclisinden çok önemli bir karar geçirdik. Bir hanede iki asgari ücretle yaşıyorsa, eğer hane geçimini iki asgari ücretle sağlıyorsa biz ‘İstanbul Yenileniyor’ kapsamındaki bugün ‘Üsküdar Yenileniyor’ ile bunu bütünleştiriyoruz. İnşaat maliyetlerinin yüzde 60’ını büyükşehir belediyemizin mali destek programından faydalandıracağız. Yani inşaat maliyetinin yüzde 60’ını büyükşehir belediyesi olarak biz üstleneceğiz” dedi.

“En Çok İhtiyacı Olan Ailelerimize Yüzde 40’Tan 65’E Kadar Mali Destek Sağlayacağız”

Akgün “Eğer bir hanede emekli vatandaşlarımız yaşıyorsa dar gelirli; yüzde 65’in kadar destek sağlayacağız. Eğer hanede üç asgari ücrete kadar bir hane geliri varsa burada da yüzde 40-45’e kadar bir mali destek programını açıklamış bulunuyoruz. Bunun altyapısını oluşturduk, meclis kararlarını aldık, protokollerini imzaladık. Şimdi hızlıca sahada bizim bu kentsel dönüşüm başvuruları kapsamında özellikle en çok ihtiyacı olan ailelerimize yüzde 40’tan yüzde 65’e kadar mali destek sağlamış bulunacağız. Bunun özellikle sahada kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandıracağını öngörüyoruz. Biz 2019’da göreve geldikten sonra İstanbul’un yapı stokunun röntgenini çıkarmak adına bir çalışmaya başladık. Yani hızlı bir şekilde binalarımızın güvenliğini taramak, binalarımızın depreme dayanıklı olup olmadığını ücretsiz bir şekilde vatandaşlarımıza hizmet sunarak sağlıyoruz. 6 Şubat depremlerinden sonra çok yoğun bir talep geldi bize. Dolayısıyla biz de bu yoğun talebi hızlıca karşılamak adına bugün Üsküdar’la ve yarın diğer ilçelerimizle beraber bir protokol süreci işleterek bu hızlı tarama süreçlerini yürüteceğiz. Bu hızlı tarama sonucunda bizim bir sınıflandırmamız var ve en kötü dediğimiz binalara da meclisten aldığımız karar doğrultusunda ilave bir kira yardımı yapıyoruz hem kiracılara hem ev sahiplerine” dedi.

Konuşmaların ardından programda Üsküdar Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında işbirliği protokolleri imzalandı. Bu protokoller ile Üsküdar’ın daha güvenli ve sağlıklı bir yapıya kavuşması için belediyeler arası ortak çalışmaları güçlendirecek.

Öte yandan KENTAŞ Genel Müdürü Nazım Akkoyunlu lansmanda yaptığı sunumla “Üsküdar Yenileniyor” platformunun teknik detaylarını ve hedeflerini katılımcılarla paylaştı.

“Üsküdar Yenileniyor” projesi, özellikle depreme karşı dayanıksız yapılar için bir çözüm sunarak, Üsküdar’da daha güvenli bir yaşam alanı oluşturmayı amaçlıyor. Platformun, mahalle bazlı dönüşüm projelerine hız kazandırarak, bölgedeki yaşam kalitesini artırması bekleniyor.

Belediye – Vatandaş İşbirliği

Riskli yapı stoğunun dönüşümünde Üsküdar Belediyesi’ni birincil aktör ve etkin rol alma noktasına taşıyacak olan “Üsküdar Yenileniyor” ile vatandaşlar dönüşüm taleplerini direkt olarak Üsküdar Belediyesi’ne iletebilecek. Başvuru değerlendirmelerinin ardından hazırlanacak ön proje ve fizibilite çalışmaları sonrasında hak sahipleri ile uzlaşmaya yönelik görüşmeler sağlanarak dönüşüm süreci başlatılacak. Böylece dönüşüm sürecinin başlamasından anahtar teslimine kadar her aşamasında vatandaş Üsküdar Belediyesi güvencesi ile hareket edebilecek. Üsküdar’ı daha güvenli bir yaşam alanı haline getirmeyi amaçlayan “Üsküdar Yenileniyor”, yerinde dönüşüm prensibini benimserken, katılımcı ve şeffaf yapısı ile kentsel dönüşümde güçlü bir belediye-vatandaş işbirliğini tesis edecek.

“Yenileme”, “Güçlendirme” ve “Müteahhit (İstekli)” olmak üzere üç adet başvuru türünün bulunduğu platformda başvurulardan ücret alınmıyor. Vatandaşların yanı sıra kentsel dönüşümde etkin rol almak isteyen müteahhitler de platform üzerinden başvuru oluşturabiliyor. Müteahhit (İstekli) başvuru türü ile toplanacak başvurularla rekabetçi fiyatlandırmanın sağlanarak Üsküdar Belediyesi kontrolörlüğünde yapım işlerine talip müteahhitlerin vatandaşlarla buluşturulması sağlanıyor. Riskli yapı stoğunun depreme dayanıklı hale getirilmesi sürecini çok daha etkin hale getirecek olan “Üsküdar Yenileniyor” ile Üsküdar Belediyesi’nin dönüşümde öncü olacağı süreçte güvenli, hızlı ve uygun maliyetli bir dönüşüm sürecinin yürütülmesi hedefleniyor.